Zayıflamak istiyorsanız matematiği kullanın!

Sağlıklı zayıflamak sadece kilo vermek değildir! 'Kaybedilen ağırlığın yüzde 75'i yağ kütlesinden olmalı' diyen Diyetisyen Hoşabcıoğlu'na göre her diyet matematik içermeli: Diyet sırasında metabolizma hızı, vücut yağ oranı, alınacak enerji miktarı ince ince hesaplanmalı

Sürekli diyet yapıyor, kilo da veriyor ancak bir türlü incelemiyorsanız yanlış yoldasınız demektir. Diyetisyen Leyla Hoşabcıoğlu, diyet yaparken 'boşa kürek çekenlere' önerileriyle doğru yolu gösteriyor.

* Zayıflamak kilo vermek midir?
Zayıflamak sanılanın aksine sadece kilo vermek değildir. Önemli olan verilen kiloların yağlardan mı yoksa kaslardan mı gittiğidir... Her diyet bir matematik içermelidir...

* Diyet yapmak için matematik mi bilmemiz gerekiyor?
Sağlıklı ve başarılı diyet için evet. Diyet sırasında metabolizma hızı, vücut yağ oranı, alınacak enerji miktarının ince ince hesaplanması gerekir. Bunu siz de yapabilirsiniz, bir uzmandan da yararlanabilirsiniz.

* Bilinen bir diyet programı, herkes için uygun mu?
Uygun olmaz. İki kişinin boy, kilo, yaş, cinsiyet gibi özellikleri aynı olsa, aynı miktarda enerji tüketimine ihtiyaç duysalar bile sosyal, psikolojik, ekonomik yapıları ve alışkanlıkları beslenme programlarını farklılaştıracaktır. Bazı bireyler, 'arkadaşımla aynı diyeti yapıyoruz ama o benden daha çok kilo kaybediyor' derler, bunun nedeni fiziksel özellikler dışında alışkanlık farklarıdır.

* Zayıflamak için test yaptırmak gerekir mi?
Kişinin öyküsü, aile öyküsü alındıktan sonra, şişmanlığın hangi nedenlere bağlı olduğu saptanmalıdır. Bir hastalığa mı bağlı, yoksa sadece yeme davranışına ait bozukluk mu belirlenmelidir. Şişmanlık oluştuktan sonra bir başka hastalık gelişmiş mi, kalp-damar hastalığı, hipertansiyon, şeker hastalığı ve buna benzer hastalıklarla mı seyrediyor buna bakmalıyız. Bunların saptanması için bir hekimin yönlendirmesi ile gereken bütün tetkikler yapılır ve tedavi başladıktan sonra bazı tetkikler belli aralıklarla tekrarlanabilir. Gelişimi gözlemek için bu şarttır.

* Bu ölçümler nelerdir?
Örneğin Calipper dediğimiz bir aletle, beslenme programı öncesi ve sonrasında kişinin vücut bileşimindeki değişimi görmeye çalışıyoruz. Kişi zayıflarken de vücudun yağlı kitlesinden de yağsız kitlesinden de ne kadar kayba uğradığını belirlemeye çalışıyoruz.

* Calipper nasıl bir alet?
Calipper, vücut yağ oranının saptanmasında ve yağlı yağsız kütle miktarının belirlenmesinde, bölgesel yağ miktarlarının değerlendirilmesinde kullanılan mekanik bir ölçüm aletidir. O bölgedeki yağ kalınlığını gösterir. Bu ölçümü vücudun birkaç bölgesinde uygulayıp, ağırlık, boy, fizik aktivite gibi parametreleri kullanıp vücut yağ oranına ulaşılır. Beslenme programlarında yağlı ve yağsız kitleyi saptamak önemlidir. Kişi, uygun diyetle normal ağırlığına gelirken vücudun yağlı yağsız kitlesindeki değişimi gözlemek gerekir.

* Zayıf bir insanda da deri kıvrım katlanması olur mu?
Zayıf bir insanda da deri kıvrım katlanması ölçülür. Çünkü zayıf insan da normal ağırlığına çıkartılırken yağ kitlesini artırmadan ya da yeteri kadar artırılarak yağsız kitlesinin geliştirilmesi gerekir. Yağ dokusundaki değişimi, zayıflatırken nasıl dikkatle izliyorsak kilo artırırken de aynı dikkat gerekir.

* Kilolu bir insanın da diyet yaparken yağa ihtiyacı var mıdır?
Uygun ağırlığının üstünde bir bireyin de yağ gereksinimi vardır. Yağda eriyen vitaminlerin vücuda emilebilmesi için yeteri kadar yağ tüketilmelidir. Enerji tüketimi ise canlı kalabilmemiz için kaçınılmazdır ve yediğimiz, içtiğimiz çoğu besinin enerjisi vardır. Suyun enerjisiz bir besin öğesi olduğu yanlışına düşmeyelim. Suyun görevi ve önemi fazladır. Zayıflatan bir unsur değildir ama içimizdeki kimyasal döngüde çok işi olan bir elemandır. O nedenle, güne dağıtılarak, yeteri kadar tüketilmelidir.

* Vücutta hangi ölçülere göre diyet şekillendirilir?
Diyete başlarken boy, ağırlık, deri kıvrım kalınlığı, bel kalça çevresi ölçümleri gereklidir. Bu değerler ile yaş, cinsiyet, fizik aktivite gibi parametreler de kullanılarak bazal metabolizma için gereken enerji miktarı, vücut yüzeyi, vücut yağ oranı, beden kitle indeksi, günlük total enerji gereksinimi bulunur. Buna göre kişinin zayıflaması için alması gereken enerji miktarı belirlenir.

* Yaşam tarzı kilo vermede ne kadar etkili?
Kilo vermek için belki de bütün verilerden en önemlisi kişinin yaşam tarzıdır. Bilimle sanatın birlikteliği işte bu noktada başlıyor. Beslenme planı çok matematiksel olduğu halde, kişi uyum güçlüğü içindeyse program yanlış demektir. Kişinin yaşam biçimi ile uyumlu hale getirilmelidir. Gerekirse kilo kaybı için belirlenen hedef küçültülüp, program süresi uzatılmalıdır.

* Sağlıklı ve ideal kiloya ne kadar kısa zamanda erişilir?
Sağlıklı ve ideal ağırlığa, vücudun yağsız kütlesinden kayıp olmayacak hızda ve sürede ulaşılmalıdır. Kaybedilen ağırlığın yüzde 75'i yağ kütlesinden olmalıdır. Hız ve süre kişinin vücut yapısına, yaşına, cinsine göre değişir. Örneğin küçük cüsseli bir birey 15 kiloyu 25 haftada, iri cüsseli bir birey ise 15 kiloyu 15-16 haftada kaybedebilir.

* Diyet programları yaşam tarzı haline mi getirilmeli?
Diyetin anlamı, içinde bulunduğumuz durumla uyumlu bir beslenme programının hayata geçirilmesidir. Kısacası diyet, yaşam tarzımız olmalıdır.

* Ölçümleriniz arasındaki süre nedir?
Sürekli ve etkili görüşmeler önemlidir. Haftalık görüşmelerde ağırlık, bel çevresi ölçümleri yapılır. 4 haftada bir yağ ölçümü yapılarak aylık kaybedilen ağırlığın yağdan gelen oranına bakılır. Ayrıca üyelerimizle telefon görüşmelerimiz olur. Önemli olan bireyin besinlerle olan ilişkisini doğru yöne götürmektir. Ölçümler de bu durumun somutlaştırılmasıdır.

* Diyete başlamak için belli bir yaş ya da sınırlama var mı?
Hayır diyete başlamak için yaş sınırı yoktur. Besinlerle ilişkilerimiz, anne karnında, anne gebeyken başlar ve ölüm yaşına kadar devam eder. Önemli olan her durumda uygun besin kullanmayı öğrenmektir.
'''alıntı'''